Waarom sporten en bewegen goed is voor ouderen

Sporten en bewegen helpt je om fit te blijven, ook op oudere leeftijd. Het helpt je een goede conditie te behouden en je lichamelijk en mentaal fitter te voelen. Ook verlaagt het de kans op (chronische) ziektes. Vitaal ouder worden heeft bovendien als voordeel dat je langer de activiteiten kunt blijven doen die je graag doet.

Bewegen geeft een goed gevoel

Sporten en bewegen geeft energie. Zowel letterlijk als figuurlijk. Je lichaam en brein actief gebruiken, geeft een voldaan gevoel. Voor de meeste mensen geldt dat zij zich na het sporten veel beter voelen. Dit heeft ermee te maken dat tijdens het bewegen de stof ‘endorfine’ in de hersenen wordt aangemaakt. Dit zorgt ervoor dat je je beter gaat voelen, omdat je meer ontspannen bent en tevreden voelt. Een derde reden om meer te bewegen, is het gevoel dat bewegen kan geven en de gezelligheid die bewegen met zich meebrengt.

Bewegen brengt u onder de mensen

Bewegen is zeker ook mogelijk in groepsverband. Hierbij combineer je de lichamelijke voordelen met het vergroten of onderhouden van je sociale contacten. Voor velen geldt dat het in groepsverband sporten of bewegen bijdraagt aan het plezier dat aan bewegen wordt beleefd. Bewegen in groepsverband maakt het bovendien makkelijker om bewegen vol te houden. Het is een stok achter de deur.

Ziektes voorkomen en te lijf gaan

Regelmatig bewegen is één van de goedkoopste en beste manieren om een betere gezondheid te krijgen en te houden. Lichamelijke beweging is goed voor het hart, de bloedvaten en de longen en verkleint de kans op chronische ziekten, zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en kanker.

Maar het kan ook een heilzame werking hebben op mensen die al last hebben van een chronische aandoening. Denk daarbij aan hartziekten die te maken hebben met slagaderverkalking, maar ook ouderdomssuiker, botontkalking, beroerte en depressie.

Bij mensen met artritis kan lichamelijke beweging zelfs de pijn verminderen. Bewegen met beleid is hier wel het advies: ken en respecteer je grenzen.

Goed voor de hersens

Ook de hersenen hebben baat bij regelmatige beweging. Bewegen is goed voor het geheugen, het concentratievermogen en de verwerkingssnelheid van informatie. Er komt ook steeds meer bewijs dat bewegen het risico op het ontstaan van dementie vermindert en het proces van Alzheimer vertraagt. Dat komt waarschijnlijk doordat beweging ervoor zorgt dat hart- en bloedvaten in goede conditie blijven. Dit is ook vastgesteld door de Commissie Beweegrichtlijnen, die in de jaren aanlopend naar 2017 nog eens al het onderzoek naar de gezondheidseffecten van bewegen onder de loep hebben genomen. De hersenen zijn bij uitstek een orgaan met veel bloedvaten. Ook heeft beweging invloed op de groei en aanmaak van hersencellen. Hoogleraar Klinische Neuropsychologie Erik Scherder legt in dit filmpje uit waarom stevig doorlopen voor ouderen goed is voor de (hersen)gezondheid van ouderen.

Langer zelfredzaam en zelfstandig

Wie wekelijks 2,5 uur (150 minuten) matig intensief beweegt, houdt zijn spieren en uithoudingsvermogen op peil. Bovendien helpt het je om langer zelfstandig en zelfredzaam te blijven en vermindert het de kans op fracturen en lichamelijke beperkingen.

Dat is geen overbodige luxe nu de overheid wil dat ouderen steeds langer thuis blijven wonen vanwege de vergrijzing. Het aantal ouderen in Nederland neemt de komende decennia sterk toe, tot 4,7 miljoen in 2060. Kortom: bewegen zorgt voor een betere kwaliteit van leven en betekent dat je langer kunt genieten van de dingen waar je je graag mee bezig houdt (Hildebrandt e.a., 2010)!

Matig intensieve beweging bestaat uit activiteiten waarbij de hartslag omhoog gaat, maar tijdens welke het wel mogelijk blijft om te praten. Denk aan wandelen en fietsen op een rustig tempo, maar ook huishoudelijk werk, klussen in de tuin, en beweegoefeningen op de stoel.

Beweegadvies voor ouderen

Nederland heeft zelfs een officiële beweegnorm. Voor ouderen luidt het advies: 150 minuten per week, verspreid over meerdere dagen, matig intensief bewegen. Bijvoorbeeld door te wandelen, fietsen, golfen, zwemmen, de hond uit te laten of flink door te werken in het huishouden of in de tuin. Het gaat erom dat je hartslag en lichaamstemperatuur omhoog gaan en dat het iets moeilijker wordt om te praten. Deze regelmatige vorm van bewegen levert een betere conditie op en kan direct of indirect het risico verlagen op het ontstaan van ziekten.

Voor mensen die niet of nauwelijks actief zijn (dus nooit deze richtlijn van 2,5 uur per week halen), leidt elke stijging van lichamelijke beweging tot een betere gezondheid. Om precies te zijn is de gezondheidswinst het grootst voor mensen die van inactiviteit naar enige beweging gaan.

De voordelen van sporten en bewegen:

• Het verbetert het humeur en geeft energie.
• Het is goed voor de bloedcirculatie, ademhaling, spieren, gewrichten en botten.
• Het verbetert de loopsnelheid.
• Het stimuleert de stofwisseling en heeft een positieve invloed op het gewicht.
• Het verhoogt de weerstand en helpt om stress kwijt te raken.
• Het verbetert de balans, wat het risico op vallen verkleint.
• Het verkleint het risico op fracturen.
• Het hangt positief samen met gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven.
• Het is goed voor de mentale gezondheid en draagt bij aan onafhankelijkheid op latere leeftijd.
• Het lijkt de kans op fysieke en cognitieve beperkingen, waaronder dementie en Alzheimer, te verminderen.

Risico’s op een rij

Met beleid sporten is heel belangrijk, want sporten kan zeker op oudere leeftijd bepaalde risico’s met zich meebrengen. Zo is er bijvoorbeeld meer kans op blessures aan botten, pezen en spieren en duurt de genezing van blessures op deze leeftijd langer. Het is dus belangrijk om te starten met bewegen onder deskundige begeleiding.

Een sportinstructeur zorgt voor een goede opbouw, wat blessures helpt te voorkomen.